ارزیابی ساختارهای متفاوت جمع‌آوری محصولات استفاده‌شده در زنجیرۀ تأمین حلقه‌بسته با در نظر گرفتن هزینۀ بازرسی و تقاضای وابسته به قیمت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی- فارسی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه جامع امام حسین ، تهران، ایران

2 استاد دانشکده مهندسی صنایع و سیستمها، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

با توجه به اهمیت روز‌افزون مفهوم بازیافت و بازگردانی محصولات در زنجیرۀ ‌تأمین، ‌‌فرآیند دفع محصولات استفاده‌شدۀ قدیمی، یک جزء اساسی از مسئولیت‌های شرکت‌هاست. با توجه به قوانین زیست‌محیطی شدید‌، رشد فزایندۀ شرکت‌ها منجر شده است تا شرکت‌ها استراتژی‌های مناسب مدیریتی را در برنامه‌ریزی تولیدشان به‌ کار گیرند. یک استراتژی، تنظیم برنامه‌ای برای جمع‌آوری و پردازش محصولات جمع‌آوری‌شده از مشتریان است. در این مقاله، ساختارهای مختلف جمع‌آوری محصولات استفاده‌شده در زنجیرۀ تأمین حلقه‌بسته، با هدف بیشینه‌کردن سود اعضای زنجیره، به‌ویژه تولیدکننده، با استفاده از نظریۀ بازی بررسی می‌شود. بنابراین به‌منظور به‌ دست آوردن نقاط تعادلی متغیرهای تصمیم تولیدکننده و خرده‌فروش، ساختارهای مختلف گردآوری محصولات استفاده‌شده در قالب یک‌کاناله، دو کاناله و سهکاناله‌ بررسی شده است. در ساختارهای تک‌کاناله، تولیدکننده‌ یک خرده‌فروش یا یک شرکت ‌ثالث محصولات استفاده‌شده را جمع‌آوری می‌کند. در ساختارهای دو کاناله، دو عضو و در ساختار سه‌کاناله، هر سه عضو، محصولات را جمع‌آوری می‌کنند. هزینه‌ای برای جمع‌آوری محصولات استفاده شده و هزینه‌ای نیز برای بازرسی و شناسایی اقلام‌ استفاده‌شدنی در نظر گرفته شده است. در تمام ساختارها، تولیدکننده محصولات اصلی را به خرده‌فروش‌ و خرده‌فروش نیز محصول را در بازاری با تقاضای وابسته به قیمت می‌فروشد. در این تحقیق، نقاط تعادلی متغیرهای تصمیم تولیدکننده و خرده‌فروش محاسبه می‌شوند. ساختارها از دید تولیدکننده، به‌عنوان عضو اصلی طراحی‌کننده این ساختارها تحلیل و با محاسبات شرایطی تعیین می‌شوند که در آن هر ساختار بهتر از دیگر ساختارها عمل می‌کند. حسب نتایج به دست ‌آمده در ساختارهای یک‌کاناله، اگر تقاضای پایۀ بازار کمتر از ضریب هزینۀ جمع‌آوری محصولات باشد، بهتر است که تولیدکننده به‌تنهایی محصولات استفاده‌شده را جمع‌آوری کند. در ساختارهای دو‌کاناله، بهتر است تولید‌کننده محصولات استفاده‌شده را به‌طور مشترک با خرده‌فروش یا شرکت ثالث جمع‌آوری کند. همچنین آستانه‌ای برای ضریب هزینۀ جمع‌آوری محصولات تعیین شده است که تولیدکننده بالاتر از آن از به‌کارگیری ساختار سه‌کاناله سود می‌برد. در پایان نیز متغیرهای تصمیم اعضای زنجیرۀ تأمین بر‌اساس پارامترهای موجود بررسی و تحلیل شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Different Product Collection Structures Used in Closed-Loop Supply Chains with Consideration of Inspection Costs and Price-Dependent Demand

نویسندگان [English]

  • Mostafa Farokhiani 1
  • Ali Shahandeh 2
1 Department of Industrial Engineering, Imam Hossein University, Tehran, Iran
2 Department of Industrial and Systems Eng., Isfahan Univ. of Tech., Isfahan, Iran
چکیده [English]

Purpose: This paper aims to study the different structures of collecting products used in the closed-loop supply chain to maximize the profit of the chain members, especially the manufacturer, using the game theory. Therefore, to obtain the equilibrium points of the decision variables of the manufacturer and the retailer, different structures of a collection of used products have been investigated in single-channel, dual-channel and triple-channel.
Design/methodology/approach: In this research, pricing in the reverse supply chain has been investigated in terms of different structures of product collection. Three categories of single-channel structure, dual-channel structure and triple-channel structure have been considered. In all structures, there is a manufacturer and a retailer. In the first structure, the manufacturer collects the products. In the second and third structures, the product collection operation has been assigned to the retailer and the third party, respectively. In the fourth, fifth, and sixth structures, the collection of products is done in combination with two separate channels. In the fourth and fifth structures, respectively, the manufacturer together with a retailer and the manufacturer together with a third- party have done the work of collecting the products. In the sixth structure, the responsibility of collecting the products has been assigned to the retailer and the third company simultaneously. In the seventh structure, the manufacturer together with the retailer and the third party carried out the product collection operation. The solution approach has been Stackelberg’s game theory, in which the manufacturer is the leader and the retailer and the third party are the followers. First, the equilibrium values ​​of the decision variables were obtained simultaneously for the retailer and the third party and were placed in the manufacturer's profit function. Then the equilibrium values ​​of the decision variables have been obtained.
Findings: The results indicated that in single-channel structures if the basic market demand is lower than the product collection cost factor, it would be better for the manufacturer to collect the used products alone. In two-channel structures, the manufacturer is better off collecting the used products jointly with the retailer or third party. Also, a threshold for the product collection cost coefficient has been determined, above which the producer will benefit from using the three-channel structure.
Research limitations/implications: Government interference, the lack of knowledge of a suitable collection structure, etc., are major challenges to managers in choosing the appropriate collection approach. Therefore, one of the important decisions faced by manufacturing companies is how to design a proper structure for collecting used products.  For future work, more manufacturers and retailers can be used. It is also possible to outsource the inspection work to a retailer or a third party. Also, other structures can be examined, for example, in a structure where there are several manufacturers and several retailers, structures with more than triple channels can be considered.
Practical implications: Comparing the mathematical and parametric analysis in a supply chain where the manufacturer plays the main role, it would be better for the manufacturer to collect the products himself. But if it is to be outsourced. It would be better for him and the retailer to do the collection. Also, if the manufacturer is supposed to work with a retailer and a third party, he prefers to outsource the work to the retailer and the third party rather than doing it with the third party.
Social implications - There are many reasons why recycling and collecting used products are important. It can help reduce carbon footprint, save energy, prevent pollution, reduce greenhouse gases, and more.
Originality/value: In this research, in addition to examining single-channel and dual-channel structures, the triple-channel structure was studied and their results were analysed. In this research, due to the product inspection cost, it was observed that in single-channel structures, the first structure (the structure in which, the manufacturer collects products) creates the most profit for the manufacturer and the supply chain compared to other single-channel structures. In similar studies, the second structure (the retailer is a collector's member) creates the most profit for the manufacturer and the supply chain. Also, in this research, for the first time, all the collection structures were analysed and investigated to distinguish the known structures based on mathematical and parametric analysis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Closed-loop supply chain
  • Remanufacturing
  • Used products
  • Third-party
  • Dual channel
  • Triple channel
1- مقدمه
در طی سال‌های اخیر، مدیران صنایع دریافتند که به‌منظور بقا در بازار رقابتی، لازم است علاوه بر تقویت فرایندهای داخلی سازمان، نظارت صحیحی تیز بر فعالیت‌های بیرون از سازمان‌ انجام دهند. با پیدایش چنین نگرشی، یکی از مفاهیمی که به‌تازگی در ارتباط با زنجیرۀ تأمین به آن توجه شده است، زنجیره‌های تأمین حلقه بسته  است که لجستیک معکوس ، یکی از فرآیندهای مهم در نظر گرفته می‌شود. در زنجیرۀ تأمین رو به جلو ، مشتری آخرین عنصر در فرآیند است، ولی در یک زنجیرۀ تأمین حلقه‌بسته، فرآیندهای بازگشتی و بازیافت محصولات استفاده‌شده آخرین فرآیند است (Abbasi et al., 2022; Hong and yeh, 2012).
هماهنگی در زنجیرۀ تأمین از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. زنجیره‌های تأمین حلقه‌بسته نیز از این قاعده مستثنا نیستند. پس با توجه به اهمیت موضوع جمع‌آوری‌، بازیافت‌ و فرآیند دفع برای محصولات استفاده‌شده و قدیمی، یک جزء اساسی از مسئولیت‌های شرکت‌هاست. یکی از مواردی که کشورهای توسعه‌یافته بیشتر با آن سر و کار دارند، در رابطه با جمع‌آوری ضایعات الکتریکی و الکترونیکی است؛ برای مثال‌‌، تنها در آمریکا حدود 500 میلیون رایانۀ منسوخ یا استفاده‌ناپذیر وجود دارد، اما فقط 10درصد آنها بازیافت می‌شوند. بسیاری از مواد قراضۀ الکترونیکی به‌دلیل مواد خطرناک موجود در آن، مانند سرب‌‌، کادمیوم و جیوه، خطرات‌‌ جدی را به وجود می‌آورند. به همین سبب نهادهای دولتی در اروپا و شمال آمریکا، دفع تجهیزات الکترونیکی حاوی مواد سمی را تنظیم می‌کنند. بعضی از دولت‌ها از تولیدکنندگان درخواست می‌کنند که بعد از فروش محصولات جدید و یا بازیافتی‌‌، ‌‌محصولات قدیمی را جمع‌آوری کنند و یا ‌‌‌به‌طور مناسب آنها را کنار بگذارند. بسیاری از تولیدکننده‌ها، مشتریان را به بازگشت محصولات برای بازیافت یا دفع موظف می‌کنند؛ برای مثال در سال 2008 شرکت اچ پی ، 265 میلیون پوند از محصولات استفاده‌شده‌اش را جمع‌آوری کرد. در سال 2008 شرکت دل ، گزارش داد که حدود 135 میلیون پوند از محصولاتش را بازتولید کرده است. امروزه شرکت دل قادر است حدود 95درصد از محصولاتش را بازیافت و دوباره از آنها استفاده کند. با توجه به اینکه بازیافت محصولات و ضایعات، شهرت و فروش بالقوۀ شرکت‌ها را در بین مشتریان افزایش می‌دهد‌، مطالعات بسیاری دربارۀ مدیریت لجستیک معکوس‌ برای کالاهای استفاده‌شده بحث می‌کنند (Hong and yeh, 2012).
شرکت‌های بسیاری همچون بوش، کداک، دل و... از دو یا چند کانال برای گردآوری محصولات استفاده‌شده استفاده می‌کنند؛ برای نمونه، شرکت ایکس راکس  فروشندگانش را ملزم می‌کند که مشتریانشان می‌توانند به‌طور مستقیم محصولات استفاده‌شده را بدون متحمل‌شدن هزینه‌ای برگردانند. بعضی از تولید‌کنندگان هنوز به‌طور مستقیم محصولات استفاده‌شدۀ را خودشان جمع‌آوری نمی‌کنند. آنها انگیزه‌هایی برای‌ شرکت ثالثی ایجاد می‌کنند تا او را تشویق به جمع‌آوری کنند (Hong et al., 2013).
در این پژوهش، قیمت‌گذاری در زنجیرۀ تأمین معکوس با در نظر گرفتن ساختار‌های مختلف جمع‌آوری محصولات‌ بررسی می‌شود. در این تحقیق سه ساختار یک‌کاناله، سه ساختار دوکاناله و یک ساختار سه‌کاناله بررسی می‌شو‌د. در همۀ ساختارها یک تولیدکننده و یک خرده‌فروش وجود دار‌د. در ساختار اول، جریان بازگشتی را تولیدکننده انجام می‌دهد. در این ساختار‌، تولیدکننده نیز محصولات جدید را تولید می‌کند و به خرده‌فروش می‌فروشد‌ و خرده‌فروش نیز آنها را به مشتریان می‌فروشد. در ساختارهای دوم و سوم، عملیات جمع‌آوری محصولات به‌ترتیب به خرده‌فروش و شرکت ثالثی واگذار می‌شود. 
 در ساختارهای چهارم، پنجم و ششم، جمع‌آوری محصولات با دو کانال مجزا انجام می‌شود. در ساختارهای چهارم و پنجم، به‌ترتیب تولیدکننده به‌همراه یک خرده‌فروش و تولیدکننده به‌همراه یک شرکت ثالث، کار جمع‌آوری محصولات را انجام می‌دهند. در ساختار ششم، مسئولیت جمع‌آوری محصولات به‌صورت هم‌زمان به خرده‌فروش و شرکت ثالث واگذار می‌شود. در ساختار هفتم، تولیدکننده به همراه خرده‌فروش و شرکت ثالث عملیات جمع‌آوری محصولات را انجام می‌دهند (Hong et al., 2013). 
در همه‌ی ساختارها محصول جمع‌آوری‌شده ابتدا از سوی تولیدکننده بازرسی می‌شود و درصدی از محصولات جمع‌آوری‌شده که پتانسیل بازتولید را داشته باشند، با صرف هزینه‌ای کمتر از هزینۀ ساخت تولید محصول جدید بازتولید‌ و تحت قیمت مشخص به خرده‌فروش فروخته می‌شوند و خرده‌فروش نیز آنها را تحت قیمت مشخص به مشتریان می‌فروشد. مقداری نیز ضایعات شده است که با اعمال هزینه‌ای دورریز خواهد شد. در شکل‌های 1، 2 و 3 به‌ترتیب، ساختارهای یک‌کاناله، دوکاناله و سه‌کاناله برای جمع‌آوری محصولات آورده شده‌اند.
 
شکل 1- ساختارهای یک‌کاناله برای جمع‌آوری محصولات
Fig.1- single structures for collecting used products
 
 
شکل2- ساختارهای دوکانالۀ جمع‌آوری محصولات
Fig.2- dual channel structres for collectig used products
 
شکل3- ساختار سه‌کانالۀ جمع‌آوری محصولات
Fig.3- triple channel structure for collecting used products
2- پیشینۀ پژوهش
2-1 ساختارهای یک‌کاناله
 در بسیاری از مطالعات، زنجیره‌های تأمین حلقه بسته با یک کانال جمع‌آوری‌ بررسی شده‌اند. در ساختارهای یک‌کاناله، محصولات را خود تولیدکننده و یا خرده‌فروش جمع‌آوری می‌کنند و گاهی نیز مسئولیت جمع‌آوری به شرکت ثالث محول می‌شود. ابتدا تحقیقاتی بررسی می‌شود که در آنها خرده‌فروش محصولات را جمع‌آوری می‌کند. در تحقیق مایتی و گیری  (2017)، یک زنجیرۀ تأمین حلقه‌بسته شامل یک تولیدکننده و یک خرده‌فروش بررسی شد. خرده‌فروش محصولات استفاده‌شده را به دو روش بازیافت می‌کند. آنها مطالعۀ خود را با سیاست‌های استکلبرگ تولیدکننده، استکلبرگ خرده‌فروش، تعادل نش و همکارانه بررسی کردند و نتیجه گرفتند که در شرایط همکارانه، سود زنجیرۀ تأمین بهتر می‌شود.
 دی گیووانی و زاکور  (2014) یک زنجیرۀ تأمین حلقه‌بستۀ دو دوره‌ای را در نظر گرفتند که در آن تولیدکننده تصمیم می‌گیرد‌ محصولات را در پایان دورۀ عمرشان جمع کند یا به خرده‌فروش و شرکت ثالث برای جمع‌آوری برون‌سپاری کند. آنها نشان دادند برون‌سپاری به خرده‌فروش، مؤثرتر خواهد بود. 
به‌ این ‌منظور هونگ و یه  (2012) یک مدل بررسی کردند که در آن خرده‌فروش محصولات را در پایان عمرشان جمع‌آوری‌ و تولیدکننده‌ با یک شرکت ‌ثالث، برای کنترل مصرف محصولات همکاری می‌کند. در همین تحقیق مدلی ارائه شد که در آن خرده‌فروش محصولات را در پایان دورۀ عمرشان جمع‌آوری می‌کند. در این مدل تولیدکننده‌ با یک شرکت ثالثی برای جمع‌آوری محصولات استفاده‌شده همکاری می‌کند. نتیجۀ این تحقیق نشان می‌دهد که نرخ بازگشت، سود تولیدکننده و سود کل اعضای زنجیره در مدل جمع‌آوری با خرده‌فروش، معمولاً بیشتر از ساختار جمع‌آوری بدون خرده‌فروش است. چوی و همکاران  (2013) نشان دادند که اگر خرده‌فروش محصولات را در یک زنجیرۀ تأمین حلقه‌بسته با یک تولیدکننده، یک خرده‌فروش و یک جمع‌کننده، جمع‌آوری کند، ازنظر سودآوری برای تولیدکننده به‌صرفه‌تر است. در برخی از تحقیقات انجام‌شده در این زمینه، محصولات را خود تولیدکننده جمع‌آوری می‌کند. در تحقیق رن و همکاران  (2020) یک کانال CLSC بررسی شد که در آن تولیدکننده محصولات استفاده‌شده را جمع‌آوری می‌کرد. آنها مسئله را در دو حالت همکارانه و غیرهمکارانه حل کردند. نتایج نشان داد که در حالت همکاری، سود بیشتری عاید زنجیرۀ تأمین می‌شود. همچنین در تحقیقات لجستیک معکوس، دولت و حمایت‌های آن نقش مهمی دارد. ژانگ و همکاران  (2021) یک زنجیرۀ تأمین حلقه‌بستۀ متشکل از تولیدکننده، خرده‌فروش و شرکت ‌ثالث را بررسی کردند. آنها تأثیر سیاست‌های یارانۀ دولت را‌ مطالعه کردند. نتایج نشان داد‌ بدون سیاست‌های یارانۀ دولت، بازتولید برای اعضای CLSC بهتر است. از طرفی جولای و همکاران  (2021) نقش دولت را در قیمت‌گذاری و تصمیمات سبز لجستیک معکوس ‌مطالعه کردند. در مدل آنها، دو تولیدکننده و دو خرده‌فروش با یکدیگر رقابت می‌کنند. آنها مسئله را تحت تعادل نش و استکلبرگ (رویکرد حل) حل کردند و در تعادل نش، نتایج بهتری از‌نظر سودآوری به دست آمد. کلبر و همکاران  (2018) ادعا کردند که زنجیرۀ تأمین حلقه‌بسته با در نظر گرفتن حمایت‌های دولت، یک فرضیه‌ای می‌سازد که تمایل مشتریان به خرید محصول بازتولیدشده، کسری از تمایل آنها به خرید محصول جدید است. این کسر، فاکتور تخفیف نامیده‌ و فرض می‌شود که میان مشتریان ثابت است. آنها نتیجه گرفتند‌ فاکتور تخفیف متنوع، محصولات بازتولید‌شده را برای مشتریان جذاب‌تر می‌کند و سود را برای این محصولات‌ افزایش می‌دهد. 
تولید‌کنندگان به‌دلیل کمبود منابع و دلایل زیست‌محیطی، تمایل به شرکت در بازتولید محصولات را دارند. در همین راستا هونگ و همکاران  (2015) نشان دادند که تبلیغات نقش مهمی در پذیرش مشتریان برای کالای بازتولید‌شده دارد و یک تعرفۀ دوبخشی ساده، تصمیمات زنجیرۀ تأمین حلقه‌بستۀ غیرمتمرکز را هماهنگ می‌کند. چن و همکاران  (2021) نشان دادند که زنجیرۀ تأمین سبز یک لجستیک معکوس است که موجب کاهش ضایعات می‌شود. در مطالعۀ آنها، مسئله با سناریوهای غیرهمکارانه، تعادل نش، استکلبرگ و همکارانه بررسی شد و آنها پیشنهاد کردند که ذی‌نفعان تصمیمات و قیمت‌گذاری را تحت سناریوی همکارانه اتخاذ کنند. همچنین شیمادا و واسنهو  (2019) تأثیر قانون بازیافت را در صنعت لوازم خانگی در ژاپن‌ بررسی کردند. مطالعۀ آنها نشان داد که دولت‌ها برای حفظ شرایط محیطی و سودآوری بیشتر، ملزم به استفاده از فرآیند زنجیرۀ تأمین معکوس‌اند و این التزام در آینده بیشتر احساس می‌شود. 
یکی از موضوعات جدید که باعث بالا‌بردن انعطاف در زنجیرۀ تأمین می‌شود، مفهوم هماهنگی  است. روییز بنتیز و موریل  (2014) قرارداد قیمت عمده‌فروشی  و قرار‌داد برگشت خرید  بین تولیدکننده و خرده‌فروش را تحلیل کردند. در این تحقیق، تولیدکننده و خرده‌فروش با تقاضای تصادفی و قیمت خرده‌فروشی خارجی (که به‌صورت پارامتری تعیین می‌شود) مواجه‌اند. نتایج نشان داد‌ وقتی بازیگران در ساختار غیرمتمرکز عمل می‌کنند، هماهنگی بهتری در زنجیرۀ تأمین به‌ دست می‌آید. چوانگ و همکاران  (2014) زنجیرۀ تأمین حلقه‌بسته را برای محصولات با تکنولوژی بالا با ویژگی چرخۀ عمر کوتاه و تقاضای متغیر‌ مطالعه کردند. نتایج تحقیق آنها نشان داد‌ جمع‌آوری محصولات استفاده‌شده از سوی خرده‌فروش برای تولیدکننده، باعث هماهنگی و سود بیشتر می‌شود. بررسی‌های گیری و شرما  (2016) نشان داد که در یک زنجیرۀ تأمین حلقه‌بسته، شامل یک تولیدکننده و یک خرده‌فروش با تقاضای تصادفی تولیدکننده، مقدار بهینۀ تولید‌ با توجه به عدم قطعیت در تقاضای بازار و کیفیت محصولات تعیین میشود. در تحقیق آنها استفاده از یک مدل قرارداد، نوسانات تقاضا را کنترل کرد.
در بیشتر تحقیقات انجام‌شده، تولیدکننده و خرده‌فروش عضو جمع‌آوری‌کنندۀ محصولات بوده‌اند. در زمینۀ واگذاری وظیفۀ جمع‌آوری به شرکت ‌ثالث نیز مطالعاتی انجام شده است. در این زمینه وو و ژو  (2019) معتقدند که مدیران ‌‌‌به‌طور عمده، با ورود یک شرکت ثالث ‌‌به‌عنوان بازتولیدکنندۀ شرکت ثالث موافق‌اند که برای تولید‌‌کنندگان تجهیزات اصلی ضروری‌اند. نتایج نشان داد‌ بهره‌گیری از شرکت ثالث برای جمع‌آوری محصولات استفاده‌شده در صورتی سودآور است که برای محیط‌زیست ضرر نداشته باشد. سان و همکاران  (2015) مدلی را توسعه دادند که قیمت را برای محصولات با دورۀ عمر کوتاه بهینه می‌کند. در این مدل تصمیم‌گیری در دو حالت مستقل و متمرکز بررسی شد. آنها نشان دادند که کل سود به ‌دست آمده در ساختار مستقل، کمتر از سود زنجیره در ساختار متمرکز است و در ساختار متمرکز (با در نظر گرفتن شرکت ‌ثالث به‌عنوان عضو جمع‌آوری‌کننده) تقاضای بیشتری جلب سیستم می‌شود. همچنین ساهندی و چن  (2023) در مطالعۀ خود، زنجیرۀ ‌تأمین حلقه‌بستۀ صنعت دارو را‌ بررسی کردند. در تحقیق آنها تولیدکنندۀ اصلی، جمع‌آوری محصولات را به شرکت ‌ثالثی واگذار کرد. هدف از انجام این تحقیق، افزایش پایداری در زنجیرۀ تأمین و کاهش ضایعات دارویی است.
در تحقیق طالبی‌زاده و همکاران  (2023) دربارۀ این بحث شد که محصولات جدید و یا محصولات بازتولیدشده دوستدار طبیعت‌اند یا نه. نتایج به ‌دست آمده نشان داد که خرده‌فروش به‌دنبال شرایطی است که در آن بیشترین سود برای زنجیرۀ ‌تأمین ایجاد شود. 
2-2 ساختارهای دوکاناله
 در این بخش، ساختارهای دوکاناله در جمع‌آوری محصولات استفاده‌شده بررسی می‌شود. در ساختارهای دوکاناله، جمع‌آوری محصولات به‌صورت ترکیبی انجام می‌شود؛ به ‌این ‌صورت که ممکن است جمع‌آوری از سوی تولیدکننده و یکی از اعضای دیگر زنجیره (خرده‌فروش یا شرکت ثالث) انجام شود. همچنین ممکن است وظیفۀ جمع‌آوری از سوی تولیدکننده به‌صورت هم‌زمان به خرده‌فروش و شرکت ‌ثالث واگذار شود. هونگ و همکاران (2015) سه ساختار کانال معکوس را برای جمع‌آوری محصولات در نظر گرفتند. در ساختار اول، تولیدکننده و خرده‌فروش، در ساختار دوم تولیدکننده و شرکت ثالث و در ساختار سوم، خرده‌فروش و شرکت ثالث جمع‌آوری محصولات را انجام می‌دهند. نتایج نشان داد ‌کانال جمع‌آوری ترکیبی از تولیدکننده و خرده‌فروش، از بین ساختارها بیشترین سود را برای تولیدکننده به‌همراه دارد. به‌تازگی در تحقیقی مشابه (از‌نظر ساختار جمع‌آوری) گلی و تیرکولائی  (2023) زنجیرۀ تأمین حلقه‌بستۀ مواد لبنی را با در نظر گرفتن جریان‌های مالی طراحی کردند. نتایج این تحقیق رشد 4.8درصدی را در دارایی‌های مالی زنجیرۀ ‌تأمین را نشان داد. وان و هونگ  (2019) برای بررسی سیاست‌های قیمت‌گذاری، سیاست‌های قیمت‌گذاری و بازیافت بهینه را برای یک زنجیرۀ تأمین حلقه‌بسته با یک تولیدکننده و دو بازیافت‌کننده تجزیه و تحلیل کردند. آنها نشان دادند که یارانه‌های تولید مجدد یا بازیافت، باعث ارتقای سطح مصرف و بهبود سود اعضا می‌شود. کونگ و همکاران  (2017) زنجیره‌های تأمین حلقه‌بسته با دو کانال را‌ بررسی کردند. آنها نشان دادند که قیمت بهینه و سطح خدمات به تمرکز زنجیره بستگی دارد. در تحقیق وانگ و همکاران  (2020)، دو زنجیرۀ تأمین حلقه‌بسته با جمع‌آوری دوکاناله بررسی شدند. در زنجیرۀ ‌تأمین اول محصول استفاده‌شده از سوی خرده‌فروش و شرکت ‌ثالث (مدل RT) و در دیگری محصول استفاده‌شده از سوی تولیدکننده و شرکت ثالث جمع‌آوری می‌شود (مدل MT). آنها نشان دادند که در هر دو مدل، مقدار کل جمع‌آوری و سود کلی افزایش می‌یابد. حسینی مطلق و همکاران  (2020)، یک زنجیرۀ تأمین حلقه‌بسته را با یک تولیدکننده و دو خرده‌فروش بررسی کردند که بر سر فروش اقلام و جمع‌آوری محصولات رقابت می‌کنند‌. مطالعۀ آنها پایداری زیست‌محیطی و اقتصادی را ترویج می‌کند. چن و همکاران (2021) استراتژیهای جمع‌آوری را با ساختارهای جمع‌آوری دوکاناله مطالعه کردند. یک کانال، محصول استفاده‌شده را از‌طریق پلتفرم آنلاین جمع‌آوری‌ و کانال دیگر محصولات را از‌طریق یک کانال سنتی دریافت میکند. آنها ضمن بررسی چهار استراتژی، نشان دادند که مدل سنتی، سود تولیدکننده و خرده‌فروش را بهبود می‌بخشد. ژی و همکاران  (2017) یک زنجیره‌ی تأمین حلقه‌بستۀ دو کانالی را شامل یک تولیدکننده و یک خرده‌فروش‌ در نظر گرفتند. تولیدکننده محصول را به قیمت عمده‌فروشی و از‌طریق کانال آفلاین به خرده‌فروش‌ می‌فروشد. خرده‌فروش نیز محصول را به قیمت خرده‌فروشی به مشتریان می‌فروشد. همچنین تولیدکننده محصول را در کانال مستقیم و در قیمت مستقیم (آنلاین) به مصرف‌کنندگان می‌فروشد. آنها نشان دادند که قیمت‌های بهینۀ آفلاین و آنلاین تحت تصمیم‌گیری غیرمتمرکز، بیشتر از قیمت تحت تصمیم‌گیری متمرکز است.
همچنین یولاح  (2023) تأثیر حمل و نقل و انتشار کربن را در انتخاب کانال معکوس زنجیرۀ تأمین حلقه‌بسته‌ مطالعه کردند. در تحقیق او مدل بازتولید تحت ساختارهای مختلف کانال معکوس و سه‌گانه توسعه یافت‌ و‌ بررسی شد. نتایج او نشان داد‌ نرخ بازتولید بهینه با افزایش در فاصلۀ حمل و نقل معکوس کاهش می‌یابد، اما حمل و نقل مستقیم تأثیری در آن ندارد. علی و همکاران  (2023) یک شبکۀ زنجیرۀ تأمین حلقه‌بستۀ گسترده را ارائه کردند ‌ که آثار زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی را با رویکرد چندهدفه بهینه می‌کرد. مدل آنها یک رویکرد و دید سیستمی مناسب‌ را برای اعضای زنجیرۀ تأمین ایجاد کرد. گائو و همکاران  (2024) دربارۀ تصمیمات جمع‌آوری محصولات در زنجیرۀ تأمین حلقه‌بسته مطالعه کردند. نتایج آنها نشان داد‌ نرخ بازگشت و میزان سفارش محصولات جدید و بازتولیدشده، به‌ترتیب توابع مقعر و محدبی‌اند. 
گلی  (2023) نقش بلاک‌چین را در فرآیندهای زنجیرۀ تأمین حلقه‌بسته بررسی کرد. نتایج این تحقیق نشان داد که به‌کارگیری فناوری بلاک‌چین، هزینه‌های زنجیرۀ تأمین را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. در مطالعۀ فوسون و همکاران  (2024) جریان‌های بازگشتی در زنجیرۀ ‌تأمین حلقه‌بسته با در نظر گرفتن اثر شلاق  چرمی بررسی شد. در این تحقیق بعد از بازرسی محصولات از سوی عضو جمع‌آوری‌کننده (شرکت ‌ثالث) و ارجاع آنها به عضو بالاتر، از طرف تولیدکننده بازتولید می‌شوند. اثر شلاق‌ به کاهش کیفیت محصولات در این زنجیرۀ ‌تأمین منجر شد. در پژوهشی مشابه نیز، وانگ و همکاران (2024) اشتراک اطلاعات‌ در زنجیرۀ ‌تأمین حلقه‌بسته را با ساختار دوکاناله و تحت هزینۀ تولید غیرخطی‌ بررسی کردند. نتایج و مشاهده‌های آنها نشان داد که سود و اطلاعات خرده‌فروش به‌شدت تحت تأثیر تعاملات بین تأمین‌کننده و تولیدکننده است. 
2-3 شکاف تحقیقاتی
در تحقیقات مشابه گذشته مانند ساواسکان و همکاران  (2004) و هونگ و یه (2012) به‌ترتیب، ساختارهای تک کاناله و دوکاناله به‌صورت مجزا بررسی شدند. در این پژوهش‌ علاوه بر بررسی ساختارهای یک‌کاناله و دوکاناله، ساختار سه کاناله نیز بررسی و نتایج آنها تحلیل می‌شود. در این تحقیق به‌دلیل استفاده از هزینۀ بازرسی محصولات، مشاهده شد که در ساختارهای یک‌کاناله، ساختار اول (ساختاری که در آن تولیدکننده محصولات را جمع‌آوری می‌کند) بیشترین سود را نسبت‌به دیگر ساختارهای یک‌کاناله برای تولیدکننده و زنجیره ایجاد می‌کند، در حالی که در تحقیق ساواسکان و همکاران، ساختار دوم (خرده‌فروش عضو جمع‌آوری‌کننده است) بیشترین سود را برای تولیدکننده و زنجیره ایجاد می‌کند. همچنین در این تحقیق برای اولین بار، همۀ ساختارهای جمع‌آوری ‌تحلیل و بررسی شدند تا وجه تمایز ساختارهای شناخته‌شده ‌براساس تحلیل‌های ریاضی و پارامتری مشخص شود.
3- روش‌شناسی پژوهش
3-1 معرفی مدل
در این پژوهش، قیمت‌گذاری در زنجیرۀ تأمین معکوس با لحاظ ساختار‌های مختلف جمع‌آوری محصولات ‌بررسی و سه دسته ساختار یک‌کاناله، دوکاناله و یک ساختار سه‌کاناله در نظر گرفته می‌شو‌د. در همۀ ساختارها یک تولیدکننده و یک خرده‌فروش وجود دار‌د. در ساختار اول، جمع‌آوری محصولات را تولیدکننده انجام می‌دهد. در ساختارهای دوم و سوم، عملیات جمع‌آوری محصولات به‌ترتیب به خرده‌فروش و شرکت ثالث واگذار می‌شود. در ساختارهای چهارم، پنجم و ششم، جمع‌آوری محصولات به‌صورت ترکیبی با دو کانال مجزا انجام می‌شود. در ساختارهای چهارم و پنجم، به‌ترتیب تولیدکننده به‌همراه یک خرده‌فروش و تولیدکننده به‌همراه یک شرکت ثالث، کار جمع‌آوری محصولات را انجام می‌دهند. در ساختار ششم، مسئولیت جمع‌آوری محصولات به‌صورت هم‌زمان به خرده‌فروش و شرکت ثالث واگذار می‌شود. در ساختار هفتم تولیدکننده به‌همراه خرده‌فروش و شرکت ثالث، عملیات جمع‌آوری محصولات را انجام می‌دهند. 
3-2 پارامترها و متغیرهای تصمیم مسئله
به‌منظور مدل‌سازی مسئله، پارامترها و متغیرهای تصمیم به‌صورت زیر تعریف می‌شوند:
جدول1- متغیرهای تصمیم مدل ریاضی مسئله
Table1- Decision variables of the model
نماد توضیحات
w قیمت عمده‌فروشی هر واحد محصول از سوی تولیدکننده به خرده‌فروش
φ_r ضریب بازگشت محصول از سوی خرده‌فروش
p قیمت فروش هر واحد محصول از سوی خرده‌فروش به مشتری
φ_t ضریب بازگشت محصول ‌از سوی شرکت ثالث
φ_m ضریب بازگشت محصول از سوی تولیدکننده
جدول2- پارامترها و نمادهای مدل ریاضی مسئله
Table2- Parameters and symbols of the model 
نماد توضیحات
r قیمت محصولات جمع‌آوری‌شده (برگشتی)
c_m هزینۀ تولید محصول اصلی از سوی تولیدکننده
c_r هزینۀ بازتولید یا تعمیر محصول برگشتی
c_d هزینۀ دور‌ریز محصولات برگشتی
c_i هزینۀ بازرسی محصولات برگشتی
p1 هزینه پرداختی محصولات بازیافتی از سوی خرده‌فروش به مشتریان
w1 هزینۀ پرداختی محصولات بازیافتی از سوی تولیدکننده به خرده‌فروش
F هزینۀ ثابت بازگشت محصولات
λ درصد ضایعات محصولات
d تقاضای پایه در بازار
γ ضریب حساسیت تقاضا به قیمت در بازار
Π_m تابع سود تولیدکننده
Π_r تابع سود خرده‌فروش
Π_t تابع سود شرکت ثالث
Π_mi سود تعادلی تولیدکننده در ساختار i ام (i=1, 2, 3, 4, 5, 6, 7)
w_i قیمت عمده‌فروشی تعادلی تولیدکننده در ساختار i ام
φ_mi نرخ بازگشت تعادلی محصولات تولیدکننده در ساختار i ام
Π_ri سود تعادلی خرده‌فروش در ساختار i ام
p_i قیمت خرده‌فروشی تعادلی خرده‌فروش در ساختار i ام
φ_ri نرخ بازگشت تعادلی محصولات خرده‌فروش در ساختار i ام
Π_ti سود تعادلی شرکت ثالث در ساختار i ام
φ_ti نرخ بازگشت تعادلی محصولات شرکت ثالث در ساختار i ام
3-3 مفروضات مسئله
در این پژوهش، مفروضات زیر در نظر گرفته می‌شوند:
میزان تقاضا به قیمت محصولات وابسته است؛
هزینۀ پرداختی تولیدکننده به شرکت ثالث و خرده‌فروش برای محصولات بازگشتی یکسان است؛
رویکرد حل به‌صورت نظریۀ بازی استکلبرگ است که در آن تولیدکننده رهبر و خرده‌فروش و شرکت ثالث پیرو هستند. ابتدا مقادیر تعادلی متغیرهای تصمیم به‌صورت هم‌زمان برای خرده‌فروش و شرکت ثالث به ‌دست می‌آیند و در تابع سود تولیدکننده جایگذاری می‌شوند؛ سپس مقادیر تعادلی متغیرهای تصمیم به‌ دست می‌آیند؛
هزینۀ تولید محصول جدید از هزینۀ بازتولید محصول بازگشتی بیشتر است‌؛
محصول بازتولید‌شده تحت قیمت مشخص به خرده‌فروش فروخته می‌شود و خرده‌فروش نیز آن را تحت قیمت مشخص و کمتر از قیمت محصول جدید، به بازار عرضه می‌کند؛
محصولات برگشتی با هزینۀ c_i از سوی تولیدکننده بازرسی می‌شوند؛
بخشی از محصولات برگشتی پس از بازرسی به‌عنوان محصول ضایعاتی شناخته شده و با اعمال هزینۀc_d، دور‌ریز می‌شوند؛
محصول جدید با قیمت c_m از سوی تولیدکننده تولید و با قیمتw به خرده‌فروش فروخته می‌شود و خرده‌فروش نیز آن را با قیمت p به مشتری می‌فروشد؛
محصولات بازگشتی پذیرفته‌شده با هزینۀ c_r بازتولید‌ و با قیمت مشخصw1 به خرده‌فروش فروخته می‌شود و خرده‌فروش با قیمت مشخصp1 به مشتری می‌فروشد؛
هزینۀ r برای محصولاتی پرداخت می‌شود که بعد از بازرسی پذیرفته می‌شوند؛ 
تقاضای محصولات بازگشتی ضریبی از تقاضای محصولات جدید است؛
هزینۀ ثابت جمع‌آوری محصولات از سوی جمع‌کننده Fφ^2 و F یک پارامتر ثابت از جنس هزینه است.
در این مدل تقاضا به‌صورت وابسته به قیمت، به‌صورت زیر فرض می‌شود:
(1) D(p)=d-γp
 d، γ≥0
که در این رابطه γ پارامتر حساسیت به قیمت محصول و d نیز تقاضای پایه در بازار است.
 در ادامه سه دسته ساختار جمع‌آوری محصولات بررسی و حل شده‌اند. در دستۀ اول ساختارهای یک‌کاناله، در دستۀ دوم ساختارهای دوکاناله و در دستۀ سوم یک ساختار سه‌کاناله قرار دارند. ساختارهای اول، دوم و سوم در دستۀ اول، ساختارهای چهارم، پنجم و ششم در دستۀ دوم و ساختار هفتم در دستۀ سوم قرار دارند.
4- مطالعۀ موردی و یافته‌ها
در این بخش‌، هفت ساختار مورد بررسی این تحقیق با استفاده از نظریۀ بازی حل می‌شوند و مقادیر تعادلی متغیرهای تصمیم به‌ دست می‌آیند. همان‌گونه که قبلاً هم اشاره شد، مدل مدنظر این تحقیق برگرفته از مدل ساواسکان و همکاران (2004) و هونگ و همکاران (2013) است. با توجه به تعداد متغیرهای تصمیم مسئله، تولیدکننده با دو متغیر تصمیم، خرده‌فروش با دو متغیر تصمیم و شرکت ‌ثالث با یک متغیر تصمیم، زمان حل مسئله و تعداد متغیرهای تصمیم در ساختارهای مختلف، به‌صورت جدول (3) است.
جدول3- زمان حل و تعداد متغیرهای تصمیم در ساختارهای مختلف
Table3- Solution time and number of decision variables in different structures 
ساختار اول دوم سوم چهارم پنجم ششم هفتم
زمان حل (ثانیه) 128 125 124 600 598 610 1500
تعداد متغیرهای تصمیم 3 3 3 4 4 4 5
 
 با توجه به جدول (3) و افزایش تعداد متغیرهای تصمیم در ساختارهای دوکاناله نسبت‌به ساختارهای یک‌کاناله‌، زمان حل افزایش می‌یابد. به ‌همین‌ ترتیب زمان حل در ساختار سه‌کاناله (ساختار هفتم) افزایش داشته است.
4-1 ساختار اول-جمع‌آوری محصولات از سوی تولیدکننده
 در این ساختار، تولیدکننده محصولات استفاده‌شد‌ه را جمع‌آوری می‌کند. تولید‌کننده بعد از جمع‌آوری محصولات‌، λدرصد از آنها را ‌‌به‌عنوان ضایعات دور می‌ریزد و مابقی را بازتولید می‌کند و با قیمت مشخص w1 به خرده‌فروش می‌فروشد و خرده‌فروش نیز این محصولات را با قیمت مشخص p1 به ‌دست مشتری می‌رساند. (شکل4) 
 
شکل4- جمع‌آوری محصولات از سوی تولیدکننده
Fig.4- Collection of products by the manufacturer
تابع سود تولیدکننده
...
...
در رابطۀ (2)، عبارت اول و دوم به ‌ترتیب سود فروش محصولات در کانال رو به جلو و کانال برگشتی است. عبارت سوم، هزینۀ بازرسی محصولات برای تولیدکننده و عبارت‌های چهارم و پنجم نیز به‌ترتیب هزینۀ دورریز و هزینۀ ثابت جمع‌آوری محصولات‌اند.
تابع سود خرده‌فروش‌ 
...
...
 در رابطۀ (3)، عبارت‌های اول و دوم به ‌ترتیب سود محصولات جدید و بازتولیدشده برای خرده‌فروش است.
 روابط با استفاده از نرم‌افزار متمتیکا  حل ‌و نتایج در ادامه بررسی می‌شوند.
 به‌منظور تعیین مقادیر تعادلی ابتدا از رابطۀ (3) نسبت‌به متغیر p مشتق گرفته می‌شود.
...
 با جایگذاری رابطۀ (4) در رابطۀ (2)، رابطۀ (5) حاصل می‌شود.
...
...
...
با مشتق‌گیری از رابطۀ (5) نسبت‌به  wو φ_m، مقادیر تعادلی آنها در ساختار اول به‌صورت زیر به‌ دست می‌آید.
...
با جایگذاری روابط (6) و (7) در روابط سود و متغیرهای تصمیم اعضای زنجیره، مقادیر تعادلی نهایی آنها به ‌دست می‌آید.
4-2 ساختار دوم-جمع‌آوری محصولات از سوی خرده‌فروش
 در این ساختار گردآوری محصولات بازگشتی را خرده‌فروش ‌انجام می‌دهد و در قبال جمع‌آوری محصولات، مبلغی را از تولیدکننده دریافت می‌کند. در این ساختار ، تولیدکننده محصولات جمع‌آوری‌شده را بازرسی ‌می‌کند که λدرصد از این محصولات ‌‌به‌عنوان ضایعات دور ریخته می‌شوند. محصولات پذیرفته‌شده با قیمت r از سوی تولیدکننده خریداری‌ و بعد از بازتولید، با قیمت از پیش‌ تعیین‌ شدۀ w1 به خرده‌فروش فروخته می‌شود و خرده‌فروش این محصولات را با قیمت مشخص p1 در بازار می‌فروشد‌ (شکل5).
 
شکل5- جمع‌آوری محصولات از سوی خرده‌فروش
Fig.5- collection of products by retailer
تابع سود تولیدکننده‌
...
...
...
رابطۀ (8)، سود تولیدکننده را نشان می‌دهد: عبارت اول سود فروش از محصولات جدید، عبارت دوم سود فروش از محصولات بازیافتی، عبارت سوم هزینۀ پرداختی به خرده‌فروش برای محصولات بازگشتی پذیرفته‌شده، عبارت چهارم هزینۀ بازرسی و عبارت پنجم هزینۀ دورریز محصولات است.
تابع سود خرده‌فروش‌
...
 st:p، φ_r≥0، p≥w 
رابطۀ (9) سود خرده‌فروش را نشان می‌دهد که عبارت‌های اول و دوم به ‌ترتیب سود فروش محصولات جدید و بازیافتی است. عبارت سوم پول دریافتی از تولیدکننده برای جمع‌آوری محصولات و عبارت چهارم هزینۀ ثابت جمع‌آوری محصولات است.           
 به‌منظور تعیین مقادیر تعادلی متغیرهای تصمیم خرده‌فروش، با توجه به اینکه رویکرد حل به‌صورت استکلبرگ است، ابتدا از رابطۀ (9) نسبت‌به متغیرهای تصمیم p و φ_r مشتق گرفته می‌شود.
...
...
روابط (10) و (11)‌ در رابطۀ (8) جایگذاری‌ و تابع سود تولیدکننده به‌صورت زیر محاسبه می‌شود.
...
...
...
از رابطۀ (12) نسبت‌به w مشتق گرفته‌ و مقدار تعادلی آن به‌صورت رابطۀ (13) محاسبه می‌شود.
...
...
با جایگذاری رابطۀ (13) در روابط سود و متغیرهای تصمیم اعضای زنجیره، مقادیر نهایی تعادلی آنها به ‌دست می‌آیند.
4-3 ساختار سوم-جمع‌آوری محصولات از سوی شرکت‌ ثالث
در این ساختار تولیدکننده امر جمع‌آوری محصولات را به یک شرکت ثالث برون‌سپاری‌ و شرکت ثالث نیز در قبال گردآوری محصولات، مبلغی را از تولیدکننده دریافت می‌کند. در این ساختار‌، مانند ساختار قبل، محصولات جدید در بازار به فروش می‌رسند. محصولات برگشتی از سوی شرکت ثالث جمع‌آوری‌ و بعد از بازرسی محصولات پذیرفته‌شده با قیمت r توسط تولیدکننده خریداری می‌شود و تولیدکننده بعد از پردازش آنها، مجدداً محصولات بازتولیدشده را وارد بازار می‌کند‌ (شکل6).
 
شکل6- جمع‌آوری محصولات توسط شرکت ثالث
Fig.6- collection product by third party
تابع سود تولیدکننده‌
...
...
...
رابطۀ (14) سود تولیدکننده را نشان می‌دهد که عبارت‌های اول و دوم به ‌ترتیب سود حاصل از فروش محصولات جدید و بازیافتی است. عبارت سوم هزینۀ پرداختی به شرکت ثالث و عبارت‌های چهارم و پنجم به ‌ترتیب هزینه‌های بازرسی و دورریزند.
 تابع سود خرده‌فروش‌
...
...
رابطۀ (15) سود خرده‌فروش را نشان می‌دهد که عبارت‌های اول و دوم به‌ ترتیب سود حاصل از فروش محصولات جدید و بازیافتی است.
تابع سود شرکت ثالث‌
...
...
رابطۀ (16) سود شرکت ثالث را نشان می‌دهد که عبارت اول مبلغ دریافتی از تولیدکننده و عبارت دوم هزینۀ ثابت جمع‌آوری محصولات است.
در این ساختار ابتدا از روابط (15) و (16) نسبت‌به متغیرهای تصمیم به p و φ_t مشتق گرفته می‌شود و مقادیر تعادلی متغیرهای تصمیم به‌صورت زیر محاسبه می‌شوند.
...
...
با جایگذاری روابط (17) و (18) در رابطۀ (14)، تابع سود تولیدکننده به‌صورت رابطۀ (19) محاسبه می‌شود.
...
...
با مشتق‌گیری از رابطۀ (19)، مقدار تعادلی w در ساختار سوم به‌صورت رابطۀ (20) محاسبه می‌شود.
...
با جایگذاری رابطۀ (20) در روابط سود و متغیرهای تصمیم، مقادیر تعادلی نهایی آنها به‌ دست می‌آیند.
در ادامه لم‌های یک و دو برای بررسی ساختارهای یک‌کاناله از دیدگاه تولیدکننده آورده شده‌اند.
لم یک: ارتباط بین سود تولیدکننده در ساختارهای یک‌کاناله به‌صورت زیر است:
...
لم دو: ارتباط بین قیمت عمده‌فروشی در ساختارهای یک‌کاناله به‌صورت زیر است:
...
 
4-4 ساختار چهارم-جمع‌آوری محصولات از سوی تولیدکننده و خرده‌فروش
 در این ساختار، عملیات جمع‌آوری به‌صورت ترکیبی و توسط تولیدکننده و خرده‌فروش انجام می‌گیرد. در این ساختار عملیات فرآیند فروش محصولات جدید، مانند ساختار‌های قبل است. محصولاتی ‌که خرده‌فروش جمع‌آوری کرده است، بعد از بازرسی، با قیمت r به تولیدکننده فروخته می‌شود و تولیدکننده آنها را بازتولید می‌کند و با قیمت مشخص w1 به خرده‌فروش می‌فروشد و خرده‌فروش نیز آنها را با قیمت p1 به مشتریان می‌فروشد‌ (شکل7).
 
شکل7- جمع‌آوری محصولات توسط تولیدکننده و خرده‌فروش
Fig.7- collection product by manufacturer and retailer
تابع سود تولیدکننده‌
...
رابطۀ (23) سود تولیدکننده را در ساختار چهارم نشان می‌دهد که در آن عبارت اول سود فروش محصولات در کانال مستقیم و عبارت دوم، سود فروش محصولات بازتولید‌شده در کانال برگشتی است. عبارت سوم، هزینۀ پرداختی به خرده‌فروش برای جمع‌آوری محصولات پذیرفته‌‌شده، عبارت چهارم هزینۀ بازرسی محصولات و عبارت‌های پنجم و ششم به ‌ترتیب هزینۀ دورریز و هزینۀ ثابت جمع‌آوری محصولات برگشتی‌اند.
 تابع سود خرده‌فروش‌
...
رابطۀ (24) سود خرده‌فروش را نشان می‌دهد که در آن عبارت‌های اول و دوم سود محصولات جدید و بازتولید فروخته‌شده، عبارت سوم پول دریافتی از تولیدکننده برای جمع‌آوری محصولات و عبارت چهارم هزینۀ ثابت بازگشت محصولات برای خرده‌فروش است.
 از رابطۀ (24) نسبت‌به متغیرهای تصمیم p و φ_r مشتق گرفته می‌شود و مقدار تعادلی آنها به‌صورت زیر به‌ دست می‌آید.
...
روابط (25) و (26) را در رابطۀ (23) جایگذاری‌ و تابع سود تولیدکننده بر‌حسب مقادیر تعادلی فوق به‌صورت رابطۀ (27) محاسبه می‌شود.
...
از رابطۀ (27) نسبت‌به متغیرهای تصمیم w و φ_m مشتق گرفته می‌شود و مقادیر تعادلی آنها به‌صورت روابط (28) و (29) به‌ دست می‌آید.
...
با جایگذاری روابط (28) و (29) در روابط سود و متغیرهای تصمیم اعضای زنجیرۀ مقادیر تعادلی نهایی آنها به‌ دست می‌آیند.
4-5 ساختار پنجم-جمع‌آوری محصولات توسط تولیدکننده و شرکت ثالث
 در این ساختار گردآوری محصولات استفاده‌شده از سوی تولیدکننده و شرکت ثالث انجام می‌شود. شرکت ثالث در قبال هر محصول جمع‌آوری‌شده و پذیرفته‌شده‌ که به تولیدکننده می‌فروشد، r واحد پول دریافت می‌کند. خود تولیدکننده نیز با توجه به نرخ بازگشت، بخشی از محصولات را جمع‌آوری‌ و بازتولید می‌کند‌ (شکل8).
 
شکل8- جمع‌آوری محصولات توسط شرکت ثالث و تولیدکننده
Fug.8- Collection products by manufacturer and third party
تابع سود تولیدکننده‌
...
در رابطۀ (30)، عبارت اول و دوم به ‌ترتیب سود فروش محصولات جدید و بازتولید‌شده، عبارت سوم هزینۀ پرداختی به شرکت ثالث برای محصولات برگشتی پذیرفته‌شده، عبارت چهارم هزینۀ بازرسی محصولات توسط تولیدکننده و عبارت‌های پنجم و ششم به‌ ترتیب هزینۀ دورریز و هزینۀ ثابت جمع‌آوری محصولات‌اند.
تابع سود خرده‌فروش‌
...
رابطۀ (31) بدیهی و قبلاً تعریف شده است.
تابع سود شرکت ثالث‌
...
 در رابطۀ (32)، عبارت اول پول دریافتی از تولیدکننده برای شرکت ثالث و عبارت دوم هزینۀ ثابت جمع‌آوری محصولات است.
در این ساختار ابتدا از روابط (31) و (32) نسبت‌به متغیرهای تصمیم‌ به  pو φ_t مشتق گرفته می‌شود و مقادیر تعادلی متغیرهای تصمیم خرده‌فروش و شرکت ثالث به ‌ترتیب به‌صورت روابط (33) و (34) به ‌دست می‌آیند.
...
با جایگذاری روابط (33) و (34) در رابطۀ (30)، تابع هدف تولیدکننده در ساختار پنجم با توجه به مقادیر تعادلی خرده‌فروش و شرکت ثالث به‌صورت زیر (رابطۀ 35) به ‌دست می‌آید.
...
در اینجا نیز از رابطۀ (35) نسبت‌به متغیرهای تصمیم w و φ_m مشتق گرفته می‌شود و مقادیر تعادلی متغیرهای تصمیم به‌صورت زیر به ‌دست می‌آیند.
...
با جایگذاری روابط (36) و (37) در روابط سود و متغیرهای تصمیم اعضای زنجیره، مقادیر تعادلی نهایی آنها به ‌دست می‌آیند.
4-6 ساختار ششم-جمع‌آوری محصولات توسط خرده‌فروش و شرکت ثالث
در این ساختار تولیدکننده به‌صورت ترکیبی بازیافت را به خرده‌فروش و شرکت ثالث به‌صورت هم‌زمان برون‌سپاری می‌کند. محصولات جمع‌آوری‌شدۀ پذیرفته‌شده از سوی خرده‌فروش و شرکت ثالث با قیمت r به تولیدکننده فروخته می‌شود و تولیدکننده بعد از بازتولید، آنها را وارد چرخه تولید می‌کند و با قیمت مشخص w1 به خرده‌فروش می‌فروشد وخرده‌فروش نیز آنها را با قیمت مشخصp1 به بازار عرضه می‌کند‌ (شکل9).
 
شکل9- جمع‌آوری محصولات توسط خرده‌فروش و شرکت ثالث
Fig.9- collection products by retailer and third party
تابع سود تولیدکننده
...
در رابطۀ (38)، عبارت‌های اول و دوم سود فروش محصولات جدید و بازتولید‌شده، عبارت سوم هزینۀ پرداختی به شرکت ثالث و خرده‌فروش و عبارت‌های چهارم و پنجم به‌ترتیب هزینه‌های بازرسی و دورریزند.
تابع سود خرده‌فروش‌
...
در رابطۀ (39)، عبارت‌های اول و دوم سود فروش از محصولات، عبارت سوم مبلغ دریافتی از تولیدکننده بابت محصولات جمع‌آوری‌شده و عبارت چهارم هزینۀ ثابت جمع‌آوری محصولات است.
 تابع سود شرکت ثالث‌
...
در رابطۀ (40)، عبارت اول مبلغ دریافتی از تولیدکننده بابت محصولات جمع‌آوری‌شده و عبارت دوم هزینۀ ثابت جمع‌آوری محصولات برای شرکت ثالث است.
  ابتدا از رابطۀ (39) نسبت‌به متغیرهای تصمیم به  pو φ_r مشتق گرفته می‌شود و مقدارهای تعادلی متغیرهای تصمیم آن به‌ ترتیب به‌صورت روابط (41) و (42) به ‌دست می‌آیند.
...
از رابطۀ (40) نیز نسبت‌به متغیر تصمیم φ_t مشتق گرفته می‌شود و مقدار آن به‌صورت رابطۀ (43) به ‌دست می‌آید.    
...
با جایگذاری روابط (41)، (42) و (43) در رابطۀ (38)، تابع سود تولیدکننده به‌صورت رابطۀ (44) خواهد بود.
...
در اینجا نیز از رابطۀ (44) نسبت‌به متغیر تصمیم w مشتق گرفته و مقدار تعادلی قیمت عمده‌فروشی برای ساختار ششم به‌صورت زیر محاسبه می‌شود.
...
با قرار دادن رابطۀ (45) در روابط سود و متغیرهای تصمیم اعضای زنجیره، مقادیر تعادلی نهایی برای متغیرهای تصمیم و توابع سود مسئله در این ساختار به ‌دست‌ می‌آیند.
در ادامه لم‌های سه و چهار برای بررسی ساختارهای دو‌کاناله از دیدگاه تولیدکننده ارائه شده‌اند.
 
لم سه: ارتباط بین سود تولیدکننده در ساختارهای دوکاناله به‌صورت زیر است:
...
لم چهار: ارتباط بین قیمت عمده‌فروشی در ساختارهای دوکاناله به‌صورت زیر است:
...
 
4-7 ساختار هفتم-جمع‌آوری محصولات توسط تولیدکننده، خرده‌فروش و شرکت ثالث
در این ساختار، تولیدکننده، خرده‌فروش و شرکت ثالث به‌صورت هم‌زمان عملیات جمع‌آوری محصولات را انجام می‌دهند. محصولات گردآوری‌شده و پذیرفته‌شده از سوی خرده‌فروش و شرکت ثالث با قیمت rبه تولیدکننده فروخته می‌شود و تولیدکننده بعد از بازتولید، آنها را وارد چرخۀ تولید می‌کند و با قیمت مشخص w1 به خرده‌فروش می‌فروشد وخرده‌فروش نیز آنها را با قیمت مشخص p1 به بازار عرضه می‌کند. محصولات جمع‌آوری‌شده توسط تولیدکننده نیز، بعد از بازرسی وارد فرآیند بازتولید می‌شوند. فرآیند فروش محصول جدید همانند رویه‌های قبل است‌ (شکل10).
 
شکل10- جمع‌آوری محصولات توسط تولیدکننده، خرده‌فروش و شرکت ثالث
Fig.10- Collection products by manufacturer, retailer and third party
تابع سود تولیدکننده‌‌ 
...
در رابطۀ (48)، عبارت‌های اول و دوم به ‌ترتیب سود فروش محصولات جدید و بازتولید‌شده، ‌‌عبارت سوم هزینۀ پرداختی به شرکت ثالث و خرده‌فروش و عبارت‌های چهارم و پنجم به ‌ترتیب هزینه‌های بازرسی و دورریزند. عبارت ششم نیز هزینۀ ثابت جمع‌آوری محصولات است.
تابع سود خرده‌فروش‌
...
در رابطۀ (49)، عبارت‌های اول و دوم به ‌ترتیب سود فروش از محصولات جدید و بازتولیدشده برای خرده‌فروش‌اند. عبارت سوم پول دریافتی از تولیدکننده و عبارت چهارم هزینۀ ثابت جمع‌آوری محصولات است.
 تابع سود شرکت‌ ثالث‌
...
در رابطۀ (50)، عبارت اول هزینۀ دریافتی از تولیدکننده و عبارت دوم هزینۀ ثابت بازگشت محصولات برای شرکت ‌ثالث است.
 ابتدا با مشتق‌گیری از رابطۀ (49)، نسبت به متغیرهای تصمیم p و φ_r مقادیر تعادلی آنها به ‌ترتیب به‌صورت روابط (51) و (52) به ‌دست می‌آیند.
...
با مشتق‌گیری از رابطۀ (50) نسبت‌به متغیر تصمیم φ_t، مقدار تعادلی نرخ بازگشت محصولات شرکت ثالث به‌صورت رابطۀ (53) به‌ دست می‌آید.
...
در ادامه با جایگذاری روابط (51)، (52) و (53) در رابطۀ (48)، رابطۀ (54) حاصل می‌شود.
...
با مشتق‌گیری از رابطۀ (54) نسبت‌به متغیرهای تصمیم مقادیر تعادلی w و φ_m، به ‌ترتیب به‌صورت روابط (55) و (56) خواهد بود.
...
در پایان با جایگذاری روابط (55) و (56) در توابع سود و متغیرهای تصمیم اعضای زنجیره، مقادیر تعادلی نهایی آنها به ‌دست می‌آیند.
در ادامه لم‌های پنج، شش و هفت برای بررسی همۀ ساختارها از دیدگاه تولیدکننده آورده شده‌اند.
لم پنج: ارتباط بین سود تولیدکننده در ساختار اول (بهترین ساختار یک‌کاناله از‌نظر سودآوری)، ساختار چهارم (بهترین ساختار دوکاناله از‌نظر سودآوری) و ساختار هفتم به‌صورت زیر است:
...
 
لم شش: ارتباط بین قیمت عمده‌فروشی در ساختارهای دوم، چهارم و هفتم به‌صورت زیر است:
...
 
لم هفت: ارتباط بین نرخ بازگشت محصولات تولیدکننده در ساختارهایی که تولیدکننده در عملیات جمع‌آوری محصولات نقش دارد، به‌صورت زیر است:
...
5- بحث
5-1 تحلیل پارامتری
در این بخش، ابتدا توابع سود و متغیرهای تصمیم به ‌دست آمده برای تولیدکننده، خرده‌فروش و شرکت ثالث برای هفت ساختار مطرح‌شده به ازای مقادیر مختلف بعضی از پارامترهای مسئله، با ساختار‌های دیگر‌ بررسی و مقایسه می‌شود. به‌منظور تحلیل پارامتری، ابتدا سود تولیدکننده به‌صورت سه‌بعدی نسبت‌به پارامترهای λ، γ و r تحلیل و بررسی می‌شود و در ادامه نیز سود و برخی از متغیرهای تصمیم اعضای زنجیرۀ تأمین این مطالعه، به ازای پارمترهای هزینۀ بازگشتی محصولات استفاده‌شده، تقاضای پایه در بازار، هزینۀ ثابت گردآوری محصولات و ضریب حساسیت به قیمت‌ بررسی می‌شوند. به‌دلیل تعدد پارامترها، پارامترهایی برای تحلیل انتخاب شدند که متغیرهای تصمیم مسئله بیشترین حساسیت را به آنها داشته باشند. بعد از تحلیل حساسیت‌های به‌ عمل‌ آمده و بررسی روابط ریاضی، مهم‌ترین پارامترها برای تحلیل متغیرهای تصمیم‌ استفاده می‌شوند. سود تولیدکننده به ازای تقاضای پایه در بازار‌ بررسی و مشاهده می‌شود که رفتار صعودی سود تولیدکننده نسبت‌به این پارامتر منوط به این است که مقدار این پارامتر از 30 کمتر نباشد. همچنین ضریب بازگشت محصولات برای تولیدکننده به‌ازای هزینۀ ثابت جمع‌آوری محصولات نزولی است. در‌واقع هرچه این هزینه برای تولیدکننده بیشتر باشد، تولیدکننده رغبت کمتری به جمع‌آوری محصولات دارد. سود خرده‌فروش نیز، به ‌ازای ضریب حساسیت تقاضا به قیمت‌ بررسی ‌و مشاهده می‌شود هرچه حساسیت تقاضای بازار به قیمت بیشتر در نظر گرفته شود، سود خرده‌فروش کاهش می‌یابد. برای شرکت ‌ثالث هم مشاهده می‌شود که هرچه قیمت بیشتری برای محصولات بازگشتی‌اش لحاظ شود، نرخ بازگشت محصولاتش بیشتر می‌شود.
برای رسم نمودار و همچنین حل مثال‌های عددی، از مقادیر پارامتری‌ جدول (4) استفاده می‌شود.
جدول4- مقادیر مرتبط با پارامترهای مسئله
Table4- Values for problem parameters
w1 p1 F c_d c_i c_r c_m r λ γ d پارامتر
120 160 1400 5/1 3 50 130 20 05/0 18/0 75 مقدار
 
ابتدا در شکل (11) سود تولیدکننده در ساختارهای یک‌کاناله نسبت‌به دو پارامتر λ و γ ‌بررسی و مقایسه می‌شود (در این شکل منظور از π_m1 سود تولیدکننده در ساختار اول و منظور از π_m2 سود تولیدکننده در ساختار دوم ‌ و به همین‌ ترتیب دیگر ساختارهاست).
 
شکل11- سود مورد انتظار تولیدکننده در ساختارهای یک‌کاناله بر‌اساس مقادیر مختلف λو γ
Fig.11- manufacturer's expected profit in single structures based on different values of λ and γ
 
در ادامه و در شکل (12) نیز، ساختارهای دوکاناله نسبت‌به مقادیر مختلف λ و γ ‌بررسی و تحلیل می‌شوند. 
 
شکل12- سود مورد انتظار تولیدکننده در ساختارهای یک‌کاناله بر‌اساس مقادیر مختلف λو γ
Fig.12- manufacturer's expected profit in single structures based on different values of λ and γ
همان‌طور که در شکل‌های (11) و (12) مشاهده شد، همانند روابط ریاضی از بین ساختارهای یک‌کاناله، ساختار اول و از بین ساختارهای دوکاناله، ساختار چهارم بیشترین سود را برای تولید ایجاد می‌کند.
‌ در شکل (13) ساختارهای یک‌کاناله و دوکاناله بر‌اساس مقادیر مختلف λ و γ با ساختار هفتم مقایسه می‌شوند.
 
 
شکل13- سود موردانتظار تولیدکننده در همۀ ساختارها بر‌اساس مقادیر مختلف λو γ
Fig.13- manufacturer's expected profit in all structures based on different values of λ and γ 
 
شکل (13) سود تولیدکننده را بر‌اساس مقادیر مختلف λ و γ مقایسه می‌کند. همان‌طور که مشاهده می‌شود، به شرطی که w_r<〖p_r〗^2 باشد، ساختار هفتم بیشترین سود را از میان ساختارها دارد. 
همچنین در شکل (14) نیز سود تولیدکننده به ازای مقادیر مختلف λ و r ‌بررسی می‌شود.
 
شکل14- سود موردانتظار تولیدکننده در همۀ ساختارها بر‌اساس مقادیر مختلفλ و r
Fig.14- Manufacturer's expected profit in all structures based on different values of λ and r
شکل 14، مطابق لم 5 و طبق رابطۀ w_r<〖p_r〗^2، ساختار هفتم بیشترین سود را برای تولیدکننده ایجاد می‌کند. 
                             
   شکل15- سود تولیدکننده به ازای r
Fig.15- manufacturer profit per r شکل16- ضریب بازگشت محصولات تولیدکننده به ازای r
Fig.16- return rate for manufacturer per r 
در شکل (15) سود تولیدکننده به ازای تقاضای پایه در بازار‌ بررسی شد. همان‌طور که مشاهده می‌شود، سود تولیدکننده بعد از اینکه تقاضای پایه در بازار بیش از 30 باشد، سیر صعودی داشته است و ساختار هفتم نیز به دیگر ساختارها سود بیشتری دارد. در شکل (16) نیز ضریب بازگشت محصولات برای تولیدکننده نسبت‌به قیمت محصولات بازگشتی در ساختارهای اول، چهارم، پنجم و هفتم‌ بررسی شده است. همان‌طور که مشاهده می‌شود، هر‌چه قیمت بالاتری برای محصولات بازگشتی در نظر گرفته شود، ضریب بازگشت محصولات برای تولیدکننده بیشتر می‌شود. دقت شود در ساختار اول به‌دلیل اینکه خود تولیدکننده محصولات را گردآوری می‌کند، ضریب بازگشت محصولات ارتباطی با قیمت محصولات بازگشتی ندارد (نمودار سبزرنگ).
‌  
شکل17- ضریب بازگشت محصولات تولیدکننده به ازای F
Fig.17- return rate for manufacturer per F شکل18- سود خرده‌فروش به ازای γ
Fig.18- retailer profit per γ
همان‌طور که در شکل (17) مشاهده می‌شود، ضریب بازگشت محصولات تولیدکننده به ازای هزینۀ ثابت گردآوری محصولات سیر نزولی داشته و طبیعی است که هرچه این هزینه برای تولیدکننده بیشتر باشد، تمایل کمتری به گردآوری محصولات دارد. شکل (18) نیز بیان می‌کند که هر‌چه ضریب حساسیت تقاضا به قیمت در بازار بیشتر باشد، سود کمتری عاید خرده‌فروش می‌شود.
   
شکل19 . نرخ بازگشت خرده‌فروش به ازای d
Figure19. return rate of retailer per d شکل20. نرخ بازگشت شرکت ثالث به ازای r
Figure20. return rate of third party per r
شکل (19)‌ نشان می‌دهد که ضریب بازگشت محصولات برای خرده‌فروش، با تقاضای پایه در بازار ارتباط مستقیمی دارد و همان‌گونه که شکل (20) نیز نشان می‌دهد، ضریب بازگشت محصولات برای شرکت ثالث ارتباط مستقیمی با قیمت محصولات بازگشتی دارد. طبیعی است هر‌چه مبلغ بیشتری به شرکت ‌ثالث برای بازگشت محصولات استفاده‌شده پرداخت شود، تمایل بیشتری برای بازگشت محصولات استفاده‌شده خواهد داشت.
   
شکل21- سود خرده‌فروش به ازای r
Fig.21- retailer profit per r شکل22- سود شرکتثالث به ازای r
Fig.22- Third-party profit per r
در شکل (21) مشاهده می‌شود که سود خرده‌فروش در همۀ ساختارها به ازای مقادیر مختلف r روند صعودی دارد. همچنین ساختار هفتم نسبت‌به دیگر ساختارها سود بیشتری برای خرده‌فروش ایجاد می‌کند. در شکل (22) نیز سود شرکت ‌ثالث نسبت‌به r در ساختارهایی نشان داده شده است که شرکت ‌ثالث حضور دارد. همان‌طور که مشاهده می‌شود، سود شرکت ‌ثالث نیز در ساختار هفتم نسبت‌به دیگر ساختارها وضعیت بهتری دارد.
در ادامۀ این بخش نیز، سود مورد انتظار در ساختارهای یک‌کاناله و دوکاناله با ساختار سهکاناله مقایسه می‌شود. این نسبت به‌صورت زیر تعریف می‌شود:
...
ما به‌دنبال بررسی این هستیم که کدام ساختار در مقایسه با ساختار سه‌کاناله برای مقادیر مختلف پارامترها برای تولیدکننده سودآورتر است. برای این کار در جدول (5)، مقادیر مختلفی برای λ,w1 در نظر گرفته می‌شود. بقیۀ پارامترها نیز مطابق جدول (4) هستند.
جدول5. R_i بر‌اساس مقادیر w1 و λ
...
طبق جدول (3)، R_i بر‌اساس λ روند صعودی دارد. ساختار هفتم در مقایسه با دیگر ساختارها سود بیشتری ایجاد می‌کند. همچنین نتایج جدول فوق نشان می‌دهد که نسبت سود ساختارهای دوکاناله به ساختارهای تک کاناله تفاوت چشمگیری دارد؛ برای مثال‌ λ=.5 و w1=90 داریم R_1=.74 و R_1=.91.
در انتهای این بخش نیز، یک مثال عددی براساس مقادیر پارامترها ارائه می‌شود. در جدول (6) مقادیر مربوط به متغیرهای تصمیم اعضای زنجیره در ساختارهای هفت‌گانه نشان داده شده است.
جدول6.- نتایج مثال عددی
Table 6. Numerical example results
هفتم ششم پنجم چهارم سوم دوم اول ساختار  
  متغیرهای تصمیم
...
w متغیرهای تصمیم
تولیدکننده
...
 
متغیرهای تصمیم خرده‌فروش
...
... متغیرهای تصمیم
شرکت ثالث
...
در جدول (6) مشاهده می‌شود که مقادیر تعادلی سود هر سه عضو زنجیره در ساختار هفتم نسبت‌به دیگر ساختارها بیشتر است. همچنین در ساختارهای دوکاناله، ساختار چهارم برای تولیدکننده و خرده‌فروش سودآورتر است. در ساختارهای یک‌کاناله نیز، ساختار اول برای تولیدکننده و خرده‌فروش از‌نظر سودآوری بهتر است.
6- جمع‌بندی و نتیجه‌گیری 
دلایل زیادی وجود دارد که چرا جمع‌آوری محصولات استفاده‌شده و تولید مجدد آنها مهم است. این مفهوم ‌ به کاهش ردپای کربن، صرفه‌جویی در انرژی، جلوگیری از آلودگی، کاهش گازهای گلخانه‌ای و غیره کمک می‌کند. یکی از تصمیمات مهمی که شرکت‌های تولیدی با آن مواجه‌اند، نحوۀ طراحی ساختار مناسب برای جمع‌آوری محصولات استفاده‌شده است. در این تحقیق سه ساختار یک‌کاناله، سه ساختار دوکاناله و یک ساختار سه‌کاناله برای جمع‌آوری محصولات استفاده‌شده‌ بررسی شد. هزینه‌ای برای جمع‌آوری محصولات استفاده‌شده و هزینه‌ای برای بازرسی و تشخیص اقلام معیوب در نظر گرفتیم. در تمام ساختارها، تولیدکننده محصولات اصلی را به خرده‌فروش می‌فروشد و سپس خرده‌فروش محصول نهایی را به بازاری با تقاضای وابسته به قیمت، می‌فروشد. ما تصمیمات قیمت‌گذاری تولیدکننده و خرده‌فروش را طبق یک رویۀ معکوس به نقطۀ تعادلی رساندیم. ‌همچنین سطح تلاش برای جمع‌آوری محصولات استفاده‌شدۀ هر عضو را بهینه کردیم؛ سپس این ساختارها را از دیدگاه سازنده مقایسه کردیم.
با توجه به نتایج ما، اگر تقاضای پایۀ بازار (α) کمتر از ضریب هزینۀ جمع‌آوری (G) در ساختارهای تک‌کانالی باشد، بهتر است تولیدکننده محصولات استفاده‌شده را به‌تنهایی جمع‌آوری کند. اگر قیمت واحد محصولات جمع‌آوری‌شده (b) کمتر از G در ساختارهای دوکاناله باشد، بهتر است تولیدکننده محصولات استفاده‌شده را با خرده‌فروش جمع‌آوری کند. اگر G و p_r به‌اندازۀ کافی بزرگ باشند که Max{a,b}
 در ادامۀ این تحقیق، الف- تقاضا به‌صورت غیرخطی یا احتمالی در نظر گرفته می‌شود؛ ب- تولیدکننده‌ها و خرده‌فروش‌های بیشتری‌ مدنظر قرار می‌گیرند و بین تولیدکننده و خرده‌فروش قراردادهای زنجیرۀ تأمین مثل قرارداد تسهیم سود، تعرفۀ دوبخشی و دیگر قراردادها را منعقد می‌شود؛ ج- ساختار‌های دیگر جمع‌آوری محصولات‌ نیز ‌ بررسی می‌شود و برای فروش محصولات بازتولیدشده، یک بازار ثانویه به وجود می‌آید، به‌گونه‌ای که تولیدکننده محصولات بازتولید‌شده را تحت قیمت مشخص و کمتری نسبت‌به محصول جدید در آن به فروش می‌رساند و د- برای قیمت‌گذاری محصول بازتولیدشده تصمیم‌گیری و متغیر تصمیم تولیدکننده در مدل در نظر گرفته می‌شود. 
پیوست1‌ 
علائم اختصاری استفاده‌شده در مقاله‌
...
پیوست2: اثبات لم‌های ریاضی
اثبات لم یک‌
برای اثبات لم یک به‌صورت زیر عمل می‌شود:
...
عبارت فوق برقرار می‌شود، به شرطی که روابط زیر بین پارامترهای مدل برقرار باشد:
...
 در غیر این‌ صورت، رابطۀ بین سود تولیدکننده در ساختارهای یک‌کاناله به‌صورت زیر است:
...
به این‌ترتیب لم یک اثبات می‌شود.  
اثبات لم دو‌
به‌منظور اثبات لم دو به‌صورت زیر عمل می‌شود:
...
عبارت فوق به‌شرطی برقرار می‌شود که روابط زیر بین پارامترهای مدل برقرار باشد.
...
در غیر این‌ صورت ارتباط بین قیمت عمده‌فروشی در ساختارهای یک‌کاناله به‌صورت زیر است:
...
به‌ این ‌ترتیب لم دو اثبات می‌شود. 
اثبات لم سه‌
به‌منظور اثبات لم سه به‌صورت زیر عمل می‌شود:
...
عبارت فوق به‌ شرطی برقرار می‌شود که ارتباط زیر بین پارامترهای مدل برقرار باشد:
...
در غیر این صورت، ارتباط بین سود تولیدکننده در ساختارهای دوکاناله به‌صورت زیر است:
...
به این صورت لم سه اثبات می‌شود. 
اثبات لم چهار‌
برای اثبات لم چهار، به‌صورت زیر عمل می‌شود:
...
به‌ شرطی عبارت فوق برقرار می‌شود که روابط زیر بین پارامترهای مدل برقرار باشند:
...
در غیر این صورت ارتباط بین قیمت عمده‌فروشی در ساختارهای دوکاناله به‌صورت زیر است:
...
به این ترتیب لم چهار اثبات می‌شود.  
اثبات لم پنج‌
به‌منظور اثبات لم پنج، به‌دنبال لم‌های یک و سه، سود تولیدکننده در ساختارهای اول، چهارم و هفتم به‌صورت زیر بررسی می‌شود:
...
عبارت فوق به شرطی برقرار می‌شود که ارتباط زیر بین پارامترهای مدل برقرار باشد:
...
در غیر این صورت، ارتباط به‌صورت زیر می‌شود:
...
به این ‌ترتیب لم پنج اثبات می‌شود. 
اثبات لم شش‌
به‌منظور اثبات لم شش، قیمت عمده‌فروشی در ساختارهای دوم، چهارم و هفتم به‌صورت زیر بررسی می‌‌شود:
...
 عبارت فوق به‌ شرطی برقرار می‌شود که روابط زیر بین پارامترهای مدل برقرار باشند:
...
در غیر این صورت، رابطه به‌صورت زیر برقرار می‌شود:
...
به این ‌ترتیب لم شش اثبات می‌شود. 
 اثبات لم هفت      
به‌منظور اثبات لم سه، به‌صورت زیر عمل می‌‌شود:
...
عبارت فوق به شرطی برقرار می‌شود که روابط زیر بین پارامترهای مدل برقرار باشد:
...
در غیر این‌ صورت، ارتباط بین نرخ بازگشت محصولات تولیدکننده به صورت زیر است:
...
به این‌ ترتیب لم هفت اثبات می‌شود. 

 

Abbasi, S., Daneshmand-Mehr, M., & Ghane Kanafi, A. (2022). Green Closed-Loop Supply Chain Network Design During the Coronavirus (COVID-19) Pandemic: a Case Study in the Iranian Automotive Industry. In Environmental Modeling and Assessment (Issue 0123456789). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/s10666-022-09863-0 .
Ali, S. M., Fathollahi-Fard, A. M., Ahnaf, R., & Wong, K. Y. (2023). A multi-objective closed-loop supply chain under uncertainty: An efficient Lagrangian relaxation reformulation using a neighborhood-based algorithm. Journal of Cleaner Production, 423(January), 138702. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2023.138702.
Chen, X., Goh, M., Li, B., & Cheng, Y. (2021). Collection strategies and pricing decisions for dual channel EOL products. Computers & Industrial Engineering159, 107477. https://doi.org/10.1016/j.cie.2021.107477
Choi, T. M., Li, Y., & Xu, L. (2013). Channel leadership, performance and coordination in closed loop supply chains. International journal of production economics146(1), 371-380. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2013.08.002
Chuang, C. H., Wang, C. X., & Zhao, Y. (2014). Closed-loop supply chain models for a high-tech product under alternative reverse channel and collection cost structures. International Journal of Production Economics156, 108-123. doi: 10.1016/j.ijpe.2014.05.008.
De Giovanni, P., & Zaccour, G. (2014). A two-period game of a closed-loop supply chain. European Journal of Operational Research232(1), 22-40. doi: 10.1016/j.ejor.2013.06.032.
Fussone, R., Dominguez, R., Cannella, S., & Framinan, J. M. (2024). Bullwhip effect in closed-loop supply chains with multiple reverse flows: a simulation study. Flexible Services and Manufacturing Journal36(1), 250-278. https://doi.org/10.1007/s10696-023-09486-x.
Gao, N., Qu, L., Jiang, Y., & Hou, J. (2024). Game Models for Ordering and Channel Decisions of New and Differentiated Remanufactured Products in a Closed-Loop Supply Chain with Sales Efforts. Systems, 12(3), 67. https://doi.org/10.3390/systems12030067.
Giri, B. C., & Sharma, S. (2016). Optimal production policy for a closed-loop hybrid system with uncertain demand and return under supply disruption. Journal of Cleaner Production112(3), 2015-2028 https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2015.06.147.
Goli, A. (2023). Integration of blockchain-enabled closed-loop supply chain and robust product portfolio design. Computers & Industrial Engineering179(May), 109211. https://doi.org/10.1016/j.cie.2023.109211

Goli, A., & Tirkolaee, E. B. (2023). Designing a portfolio-based closed-loop supply chain network for dairy products with a financial approach: Accelerated Benders decomposition algorithm. Computers & Operations Research155, 106244. https://doi.org/10.1016/j.cor.2023.106244.

Hong, X., Wang, Z., Wang, D., & Zhang, H. (2013). Decision models of closed-loop supply chain with remanufacturing under hybrid dual-channel collection. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology68, 1851-1865. doi: 10.1007/s00170-013-4982-1.
Hong, I. H., & Yeh, J. S. (2012). Modeling closed-loop supply chains in the electronics industry: A retailer collection application. Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review48(4), 817-829. https://doi.org/10.1016/j.tre.2012.01.006
Hong, X., Xu, L., Du, P., & Wang, W. (2015). Joint advertising, pricing and collection decisions in a closed-loop supply chain. International Journal of Production Economics167, 12-22. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2015.05.001
 Hosseini-motlagh, S., Johari, M., Ebrahimi, S., & Rogetzer, P. (2020). Computers & Industrial Engineering Competitive channels coordination in a closed-loop supply chain based on energy-saving effort and cost-tariff contract. Computers & Industrial Engineering, 149(May), 106763. https://doi.org/10.1016/j.cie.2020.106763.
Jolai, H., Hafezalkotob, A., & Reza-Gharehbagh, R. (2021). Pricing and greening decisions of competitive forward and reverse supply chains under government financial intervention: Iranian motorcycle industry case study. Computers & Industrial Engineering157, 107329. https://doi.org/10.1016/j.cie.2021.107329
Kleber, R., Reimann, M., Souza, G. C., & Zhang, W. (2018). On the robustness of the consumer homogeneity assumption with respect to the discount factor for remanufactured products. European Journal of Operational Research269(3), 1027-1040. https://doi.org/10.1016/j.ejor.2018.02.052.
Kong, L., Liu, Z., Pan, Y., Xie, J., & Yang, G. (2017). Pricing and service decision of dual-channel operations in an O2O closed-loop supply chain. Industrial Management and Data Systems, 117(8), 1567–1588. https://doi.org/10.1108/IMDS-12-2016-0544.
Maiti, T., & Giri, B. C. (2017). Two-way product recovery in a closed-loop supply chain with variable markup under price and quality dependent demand. International Journal of Production Economics183, 259-272. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2016.09.025.
 Ren, X., Herty, M., & Zhao, L. (2020). Optimal price and service decisions for sharing platform and coordination between manufacturer and platform with recycling. Computers & Industrial Engineering147, 106586. https://doi.org/10.1016/j.cie.2020.106586
Ruiz-Benitez, R., & Muriel, A. (2014). Consumer returns in a decentralized supply chain. International Journal of Production Economics147, 573-592. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2013.05.010.

San Gan, S., Pujawan, I. N., & Widodo, B. (2015). Pricing decision model for new and remanufactured short-life cycle products with time-dependent demand. Operations Research Perspectives2, 1-12. doi: 10.1016/j.orp.2014.11.001.

Savaskan, R. C., Bhattacharya, S., & Van Wassenhove, L. N. (2004). Closed-loop supply chain models with product remanufacturing. Management science50(2), 239-252. https://doi.org/10.1287/mnsc.1030.0186.

Shimada, T., & Wassenhove, L. N. (2019). Closed-Loop supply chain activities in Japanese home appliance/personal computer manufacturers: A case study. International Journal of Production Economics212, 259-265. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2016.11.010
Suhandi, V., & Chen, P. S. (2023). Closed-loop supply chain inventory model in the pharmaceutical industry toward a circular economy. Journal of Cleaner Production383, 135474. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2022.135474.
Taleizadeh, A. A., Moshtagh, M. S., Vahedi-Nouri, B., & Sarkar, B. (2023). New products or remanufactured products: Which is consumer-friendly under a closed-loop multi-level supply chain?. Journal of Retailing and Consumer Services73, 103295. https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2023.103295.
Ullah, M. (2023). Impact of transportation and carbon emissions on reverse channel selection in closed-loop supply chain management. Journal of Cleaner Production, 394(October 2022), 136370. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2023.136370.
Wan, N., & Hong, D. (2019). The impacts of subsidy policies and transfer pricing policies on the closed-loop supply chain with dual collection channels. Journal of Cleaner Production, 224, 881–891. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.03.274.
 Wang, N., Song, Y., He, Q., & Jia, T. (2020a). Competitive dual-collecting regarding consumer behavior and coordination in closed-loop supply chain. Computers and Industrial Engineering, 144(28), 106481. https://doi.org/10.1016/j.cie.2020.106481.
Wang, T. Y., Chen, Z. S., Wang, X. J., Govindan, K., & Skibniewski, M. J. (2024). Strategic information sharing in the dual-channel closed loop supply chain with nonlinear production cost. Information Sciences657(February), 119944. https://doi.org/10.1016/j.ins.2023.119944.
Wo, X., & Zhou, Y. (2019). Buyer-specific versus uniform pricing in a closed-loop supply chain with third-party remanufacturing. European Journal of Operational Research273(2), 548-560. https://doi.org/10.1016/j.ejor.2018.08.028. 
 Xie, J., Liang, L., Liu, L., & Ieromonachou, P. (2017). Coordination contracts of dual-channel with cooperation advertising in closed-loop supply chains. International Journal of Production Economics183, 528-538. https://doi.org/10.1016/j.ijpe.2016.07.026.
Zhang, X. M., Li, Q. W., Liu, Z., & Chang, C. T. (2021). Optimal pricing and remanufacturing mode in a closed-loop supply chain of WEEE under government fund policy. Computers & Industrial Engineering151, 106951.https://doi.org/10.1016/j.cie.2020.106951.